W związku z wprowadzeniem obowiązku wdrożenia standardu WCAG 2.1 na poziomie AA na stronach podmiotów publicznych, w internecie wzrosło zainteresowanie narzędziami, które z pozoru mają zapewnić dostępność cyfrową. Chodzi o walidatory WCAG i wtyczki WCAG 2.1. Czy z ich pomocą da się poprawić dostępność strony, by spełnić wszystkie z 50 wytycznych WCAG?

W tym artykule przyjrzymy ogólnodostępnym narzędziom, które w 'magiczny' sposób mają zautomatyzować proces wdrożenia WCAG i zweryfikować jego zgodność z przyjętymi kryteriami. W wyszukiwarce Google najczęściej padają zapytania o wtyczkę WCAG oraz walidator WCAG. Czy te narzędzia faktycznie pomagają zaimplementować standard WCAG? Powiedzmy to sobie jasno: nie.

Wtyczka WCAG 2.1 nie zapewnia standardu na poziomie AA

Jeśli chodzi o szablony, pluginy, moduły czy wtyczki WCAG (np. te do Wordpressa, Joomli), to zdecydowanie odradzamy korzystanie z nich, jeśli zależy Ci na tym, by dostosować stronę do wspomnianych standardów. Dlaczego? Ponieważ często jest tak, że instalacja tego typu rozwiązań pogarsza dostępność cyfrową, zamiast ją poprawiać.

Poza tym takie narzędzia służą do wdrożenia pojedynczych funkcjonalności, np. możliwości powiększenia tekstu na stronie, jednak WCAG to coś znacznie więcej niż zmiana kontrastu czy większe czcionki. Przypomnijmy - samych kryteriów dostępności cyfrowej na poziomie AA jest aż 50! Nie będziemy ich wszystkich wymieniać, jednak aby nieco uzmysłowić, że wdrożenie standardu to nie jest bułka z masłem, podamy kilka przykładowych kryteriów.

  1. Nawigacja na stronie oraz obsługa jej elementów musi być realizowana za pomocą przycisków na klawiaturze, a na każdej podstronie ta nawigacja powinna się odbywać w taki sam sposób. Taka konsekwencja ułatwia korzystanie z serwisu.
  2. Wszystkie elementy na stronie, które nie są tekstem, muszą być opisane za pomocą tekstu - np. materiały graficzne powinny posiadać alternatywny opis.
  3. Kod strony musi być bezbłędny i mieć odpowiednią strukturę, która uwzględnia m.in. hierarchię nagłówków, sposób tworzenia tabel itp. Takie działanie jest także bardzo korzystne dla pozycjonowania.
  4. Dostępność informacji cyfrowej powinna być realizowana nie tylko na stronie, ale także w opublikowanej na niej dokumentach - plikach pdf czy tekstowych.

To oczywiście tylko niewielka część tego, co zawarte jest w standardzie WCAG. Jednak z całą pewnością możemy stwierdzić, że nie ma takiej wtyczki WCAG 2.1 lub innego narzędzia, które za pomocą kilku kliknięć zapewnia dostępność cyfrową serwisu - zarówno jeśli chodzi o te darmowe, jak i płatne rozwiązania.

Walidator WCAG 2.1 nie zastąpi audytu

W przypadku narzędzi online sprawdzających daną stronę pod kątem standardu, to w internecie najczęściej wyszukiwane są walidatory WCAG online (lub validatory). Tymczasem warto mieć świadomość, że nie są one w stanie całościowo zweryfikować złożonych kryteriów dostępności cyfrowej, a tym bardziej wskazać wszystkie problemy.

Walidatory WCAG 2.1 należy traktować jako narzędzia pomocnicze. Nie powinny zastępować audytu, zwłaszcza że ich wydajność utrzymuje się na poziomie maksymalnie 30%. A co z pozostałymi 70%? No właśnie... Dlatego audyt powinien wykonywać specjalista, a nie automat. Zwłaszcza że audyt oprócz błędów zawiera także zalecenia, co należy wdrożyć, aby strona spełniała standardy dostępności.

Pamiętajmy również, że te narzędzia nie są w stanie zastąpić realnego doświadczenia użytkownika - w szczególności użytkowników z niepełnosprawnościami. Tym bardziej że to właśnie na podstawie takich doświadczeń przygotowano zbiór kryteriów - najpierw dla WCAG 2.0 a następnie dla WCAG 2.1. Informacje na temat wymogów możesz znaleźć m.in. w serwisie Centralnego Ośrodka Informatyki.

Uważaj na nieuczciwych wykonawców

Chcielibyśmy też zwrócić uwagę na inny problem, który pojawił się przy okazji wprowadzenia obowiązku implementacji funkcjonalności ułatwiających korzystanie z serwisów osobom z niepełnosprawnościami. Z różnych stron napływają do naszej agencji informacje o oszustach, którzy oferują wdrożenie standardu WCAG, jednak zamiast tego dodają do serwisu 'jakąś' funkcjonalność za pomocą wspomnianych wyżej wtyczek i na tym najczęściej kończy się ich praca.

Tacy 'eksperci' wykorzystują nieświadomość klientów, którzy przecież nie muszą się znać na wszystkich standardach dostępności, ani wiedzieć dokładnie w jaki sposób to działa w praktyce. Niestety, przez taką nieuczciwość traci na tym zarówno zleceniodawca, jak i użytkownik.

A tymczasem większość tych elementów zawartych w kryteriach, które wdraża się na stronach, nie jest na pierwszy rzut oka widoczna. Dlatego po implementacji WCAG klient powinien otrzymać szczegółowy raport na temat wykonanych prac. Poza tym warto też wiedzieć, że prawidłowe wdrożenie standardu WCAG 2.1 na istniejącej stronie może trwać od 7 dni roboczych do nawet miesiąca. Natomiast instalacja wtyczki zajmuje kilka minut.To duża różnica.

Po czym poznać specjalistę od WCAG?

Jeśli szukasz kompetentnego i uczciwego specjalisty, który zadba o właściwą dostępność cyfrową Twojego serwisu, zwróć uwagę na to, czy dana osoba:

  • rozumie jak ważna jest cyfrowa dostępność serwisu,
  • ma aktualną wiedzę na temat kryteriów WCAG 2.1 na poziomie AA,
  • może Ci udostępnić linki do swoich realizacji WCAG, w tym do stron podmiotów publicznych,
  • bierze udział w szkoleniach,
  • posiada zaświadczenia / certyfikaty potwierdzające jej umiejętności w zakresie przeprowadzania audytu stron pod kątem WCAG.

Oszczędzanie na WCAG może drogo kosztować

Wniosek jest dla nas jasny - jeśli chcesz, aby Twoja strona spełniała standardy WCAG, to zleć jej dostosowanie specjalistom. Nie polegaj na walidatorach i wtyczkach WCAG 2.1. W przeciwnym razie ogólny bilans kosztów związanych z wdrożeniem standardu może się okazać o wiele większy, niż gdyby to zadanie zostało przekazane do programistów posiadających odpowiednie doświadczenie oraz aktualną wiedzę na temat wymaganych rozwiązań. Zwłaszcza, że kary finansowe są nakładane nie tylko za brak standardu WCAG, lecz także za błędnie wdrożony standard.

Jeśli masz jakiekolwiek pytania na temat audytu lub wdrożenia standardu WCAG 2.1 na poziomie AA - zarówno na istniejącej stronie, jak i gdy potrzebujesz zupełnie nowego serwisu - skontaktuj się z nami. Posiadamy odpowiednie kompetencje, które możemy poprzeć naszymi realizacjami. Skorzystaj z poniższego formularza lub zadzwoń: tel. 500 258 848.

Zachęcamy także do zapoznania się z naszą ofertą WCAG 2.1